Những
chỉ dẫn dưới đây sẽ giúp cha mẹ hiểu rằng, nuôi dạy con thông minh
không hề là một thách thức mà xuất phát từ những việc làm rất đơn giản
hàng ngày.
1. Nói chuyện thật nhiều với bé
Hầu
hết những đứa trẻ trong giai đoạn từ 18 tháng đến 2 tuổi học hỏi về thế
giới xung quanh hàng tuần. Ở vào giai đoạn 2 tuổi, chúng có thể nói từ
50 đến 100 từ. Theo biên tập viên Tracy Cutchlow của cuốn sách Brain
Rules for Baby (Tạm dịch: Những quy tắc để trẻ thông minh và hạnh phúc),
bạn càng nói chuyện với bé nhiều, khả năng học hỏi ngôn ngữ của bé càng
phát triển, đó cũng là bài học nuôi dạy con thông minh đầu tiên cho mọi
bậc cha mẹ.
Các chuyên gia khuyên rằng, bạn nên "kể về ngày của
bạn". Tức là bạn nói cho bé nghe những việc bạn đang làm, đây là cách
rất tốt giúp bé học từ mới một cách phong phú thông qua câu chuyện
thường nhật của bạn.
Nói chuyện với con hàng ngày là cách tốt nhất để giúp con phát triển ngôn ngữ.
Chắc hẳn các mẹ đều thường xuyên đọc
sách, truyện cho bé được khi đi ngủ? Vậy thì một lưu ý nhỏ cho bạn là,
nên thay đổi giọng nói sao cho thú vị, hoặc phù hợp với nhân vật trong
truyện để bé dễ tưởng tượng và học hỏi.
Để chắc chắn rằng con
bạn có một nền tảng ngôn ngữ vững chắc, bạn tuyệt đối không nên cho bé
học nói qua tivi. Tại sao ư? Tốc độ nói của ti vi thông thường rất nhanh
và không phù hợp. Bé sẽ rất khó để "giải mã" và ghi nhớ loại ngôn ngữ
này. Trong khi bé nghe mọi người nói chuyện, bé cũng cần đến sự tương
tác của mọi người để có thể hiểu được nhiều nhất những gì nghe thấy.
Cutchlow cho biết, để duy trì cuộc nói
chuyện, bạn nên sử dụng đa dạng các từ vựng, việc này sẽ giúp hình thành
rất tốt kĩ năng đọc, viết và đánh vần cho con bạn.
2. Xây dựng cho bé hệ thống cảm xúc
Theo
GS Ross Flom - Giáo sư môn tâm lý học của trường Đại học Brigham Young
University ở Provo, Utah (Mỹ) việc phát triển cảm xúc đóng vai trò vô
cùng quan trọng trong sự phát triển kĩ năng xã hội và nhận thức của bé.
Bạn cũng nên dạy bé đọc các kí hiệu cảm xúc - một kĩ năng cuộc sống rất
cần thiết cho bé sau này.
Nếu một đứa trẻ nào đó không may đụng
phải con bạn trong lúc chơi, bạn nên giải thích với bé đó là một tai
nạn. Như thế con bạn sẽ không "ôm hận" với người bạn kia. Chỉ một câu
rất đơn giản kiểu như "À, bạn chỉ nhỡ làm con đau thôi con trai" là đã
có thể giải quyết mọi vấn đề, giúp con bạn hiểu được chuyện gì vừa xảy
ra.
Trong lúc chơi, bạn có thể gợi ý với bé về việc chia sẻ đồ
chơi, đồ ăn hay bất cứ thứ gì của bé với bạn bè và cho bé nhìn thấy kết
quả của hành động chia sẻ dễ thương đó của bé. Những câu nói đơn giản
"Con nhìn này, bạn ấy đã rất vui khi con chia cho bạn đồ chơi/đồ ăn
đấy!". Bằng việc giúp bé học cách kết nối cảm xúc với hành động, bạn
đang dần xây dựng cho bé một hệ thống cảm xúc, điều này rất có ích cho
cuộc sống sau này của bé.
3. Cùng bé chơi những trò chơi trí tuệ
"Chơi
trò Đóng kịch rất có ích trong việc thúc đẩy khả năng kiểm xoát cảm xúc
và sự tự điều chỉnh của trẻ" - Tracy Cutchlow cho biết. Những trò chơi
như ghép hình, vỗ tay theo nhịp mẫu, đóng kịch.... đều yêu cầu con bạn
phải dừng lại vài giây để suy nghĩ và sau đó đưa ra đáp án thay vì để bé
phản ứng theo bản năng. Các trò chơi này nên dành cho bé từ 3-4 tuổi.
Ảnh minh họa.
Khả năng tự điều chỉnh và kiểm soát suy
nghĩ có liên quan mạnh mẽ đến kĩ năng toán học cũng như khả năng quản lý
của bé - đó là chức năng vạch ra những dự định, đặt ra mục tiêu và hoàn
thành nhiệm vụ của não bộ. Thông qua chức năng quản lý này, có thể đánh
giá được khả năng thành công của một người chính xác hơn chỉ số IQ.
4. Cho bé không gian sáng tạo
Để
giúp phát triển tính sáng tạo của bé, bạn nên cho bé một không gian để
bé có thể thỏa sức tưởng tượng. Nó hoàn toàn không phải việc bạn mua cho
bé một món đồ chơi mới nhất hay đắt nhất, mà chỉ đơn giản là một cái
hộp trống và 2 cây bút màu thôi. Thêm nữa, bạn cần cho con bạn thời gian
và không gian để khám phá những thứ mới mẻ.
Bạn hoàn toàn có
thể biến những không gian phức tạp trở thành không gian sáng tạo cho bé.
Ví dụ như, một chỗ dành cho âm nhạc, một chỗ dành để vẽ, chỗ khác để
đặt đồ chơi và một chỗ để quần áo - bất cứ thứ gì có thể giúp cho khả
năng sáng tạo của bé bạn đều nên thử.
5. Khen ngợi những cố gắng của bé
Các
nghiên cứu chỉ ra rằng bé sẽ học tập và làm việc chăm chỉ hơn nếu bố mẹ
tán dương những cố gắng và hành động của bé thay vì khen ngợi trí tuệ
của bé.
Vì thế, bạn nên nói "Wow, con đã làm
việc thực sự chăm chỉ đó!" cho dù khi ấy bạn có muốn nói "Cục cưng của
mẹ giỏi lắm!" đi chăng nữa. Vấn đề nằm ở chỗ, bé mong muốn được nhìn
thấy những nỗ lực trong quá trình làm việc thay vì được khen ngợi nhờ
kết quả tốt. Điều này giúp bé nhận ra, chỉ có chăm chỉ mới giúp bé thành
công.
Ảnh minh họa.
Khi bé lớn dần lên, bé sẽ hình thành "tư
duy tăng trưởng", điều này khiến bé tin rằng, chỉ cần bé cố gắng, bé có
thể làm được mọi thứ thay vì "tư duy cố hữu" (tức là bé tin rằng tất cả
những gì bé có thể làm đều chỉ dựa vào chỉ số IQ thiên bẩm mà thôi).
"Hơn
30 năm nghiên cứu, trẻ em có "tư duy tăng trưởng" sẽ có thái độ lạc
quan hơn đối với thất bại. Chúng ít khi nghiền ngẫm lại những sai lầm mà
chỉ đơn giản nhận ra rằng lỗi lầm mới là vấn đề và sẽ nhanh chóng tìm
ra cách giải quyết", GS Ross Flom cho hay.
6. Làm hành động chỉ tay vào đồ vật
Khoảng
9 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu bắt chước hành động chỉ tay của bạn. Các
nghiên cứu cho thấy, trẻ con sẽ học ngôn ngữ nhanh hơn nếu bạn chỉ vào
những đồ vật khi bạn nói đến từ đó.
Có được sự tương tác này bởi
bé có khả năng giao tiếp với bạn về những đồ vật, sự vật hay người nào
đó bên ngoài bạn và bé. Và một khi con bạn đã có được khả năng này rồi
việc giao tiếp của bé sẽ tinh tế hơn.
Một ví dụ đơn giản là bạn có thể đưa bé
đến vườn thú, ở đó hãy chỉ vào một con vật rồi nói về nó, miêu tả nó để
phát triển kĩ năng xã hội, nhận thức và chức năng ngôn ngữ của bé.