Tính tự lập
là một trong những tính cách cơ bản, đóng vai trò quan trọng giúp con
bạn sau này khi trưởng thành có thể bản lĩnh hơn, tự tin hơn, vững vàng
hơn, thành công hơn trong cuộc sống và đặc biệt là bé có thể tự lo cho
mình thật tốt dù không có ba mẹ bên cạnh hay gặp bất kỳ tính huống khó
khăn nào. Vậy làm thế nào để trẻ có được tính cách này, làm thế nào để
chúng phát huy được tính tự lập trong cuộc sống vẫn luôn là vấn đề được nhiều bậc cha mẹ quan tâm, tìm hiểu. Hy vọng 5 phương pháp hay giúp bố mẹ dạy trẻ tính tự lập dưới đây sẽ phần nào giải quyết được hiệu quả vấn đề này.
Phương pháp dạy trẻ tính tự lập
Tách trẻ ra khỏi mẹ dần dần
Đừng vì quá thương con mà ngay từ khi bé
sinh ra bạn đã suốt ngày ôm ấp bé trong vòng tay nhé, làm như thế trẻ
sẽ “quen hơi” mẹ và không thể tự chơi khi không có mẹ được. Chính vì vậy
hãy tách trẻ ra khỏi mẹ dần dần ngày từ khi 5-6 tháng tuổi bằng cách
buổi tối nên để trẻ ngủ riêng, việc làm này không chỉ giúp bé sớm có tính tự lập
mà còn tốt cho sức khỏe của bé nữa đấy, đồng thời bạn cần để bé tự nằm
chơi ngay sau khi cho bé bú, ăn xong, lúc đầu bé có thể sự hãi, khóc
nhưng dần dần bé sẽ quen và có thể tự chơi một mình được.
Hướng dẫn trẻ tự làm những việc vừa sức
Hàng ngày, hàng giờ bạn cần tận dụng thời gian rảnh để dạy trẻ tính tự lập
bằng cách hướng dẫn bé tự làm những việc vừa sức mình, lúc đầu bé có
thể phá hư, làm hỏng,… bạn đừng vội la mắng mà hãy hướng dẫn cho trẻ
cách làm đúng để dần dần trẻ có thể tự làm nhé.
Ngay khi các bé còn nhỏ, bạn có thể
hướng dẫn trẻ tự chơi một mình với đồ chơi mà không cần bố mẹ bên cạnh
(nhưng bạn phải trông chừng các bé đấy), để trẻ tự xúc cơm ăn, tự thu
dọn đồ chơi sau khi chơi xong, tự lựa chọn áo quần để mặc hàng ngày hay
xếp áo quần của chính các bé,… với những việc làm này bạn cần kiên nhẫn,
không được nóng vội và hướng dẫn bé từ từ theo nhữn mục tiêu nhất định,
ví dụ tuần này bạn hướng dẫn bé tự ăn thì tuần sau bạn hướng dẫn bé
chọn áo quần, xếp đồ chơi, tự lấy bàn chải và kem đánh răng… cần phải
luôn tạo cho bé một trạng thái tâm lý vui vẻ, thoải mái thì mới có kết
quả tốt được.
Khi bé lớn lên, bạn sẽ hướng dẫn bé tự
chăm lo cho chính mình như tự đạp xe đến trường, tự giặt áo quần hay có
thể tự tay làm những món ăn đơn giản khi không có mẹ ở nhà, thậm chí là
giúp đỡ bố mẹ những công việc nhà đơn giản… đây chính là những kỹ năng
hết sức cơ bản và quan trọng giúp bé tự chăm lo cho chính mình mà không
cần sự nhắc nhở của bố mẹ đâu đấy.
Phân công công việc cho từng thành viên
Trong gia đình nên phân công công việc
cho từng thành viên để bé hiểu rằng mỗi người đều có trách nhiệm với
công việc và hình thành thói quen làm việc, tính tự lập
từ sớm. Bạn có thể giao cho bé nhiệm vụ lau bàn ăn, lấy chén bát ăn
cơm, sắp xếp kệ dép gọn gàng mỗi ngày, xách những túi nhỏ khi đi siêu
thị, … và nhắc nhở bé làm thường xuyên để hình thành thói quen tốt nhé.
Khi bé đã quen việc rồi mỗi khi chuẩn bị dọn cơm dù đang chơi đùa hay
làm việc gì bé cũng sẽ chạy tới phụ bố mẹ lau bàn ăn, lấy chén bát ngay
đấy.
Khen ngợi, động viên các bé
Việc khen ngợi cần được xem như hành
động công nhận trẻ đã hoàn thành công việc nào đó, cho dù chúng chỉ hoàn
thành ở mức sơ sài nhất, đơn giản nhất. Hãy đưa ra những lời nhận xét
tích cực sau mỗi việc mà trẻ đã làm, cần hạn chế việc dùng những từ khen
ngợi quá đáng cho một hành động đơn giản sẽ làm phản tác dụng, thay vào
đó là những lời động viên tích cực như: con đánh răng sạch quá, miệng
con rất thơm vì con đã đánh răng, cảm ơn con vì đã lau bàn ăn, lấy chén
bát giùm mẹ, cảm ơn con vì đã xách đồ cho mẹ, con đi vệ sinh đúng nơi
quy định rồi đó, hôm nay con xếp áo quần ngay ngắn quá, kệ dép nhà mình
gọn gàng là nhờ con đấy nhé.
Ngoài ra, có thể động viên trẻ bằng các
phần thưởng vật chất như con tự ăn cơm mẹ sẽ cho đi công viên, tự đi dép
mẹ sẽ cho đi siêu thị chơi, và đặc biệt không nên khuyến khích trẻ bằng
tiền vì làm cho trẻ hiểu không đầy đủ về giá trị của lao động. Hãy khoe
các thành tích của bé với mọi người, khen ngợi khi con bắt đầu làm tốt
và tỏ ra tự hào khi bé sắp thành người lớn để chúng có động lực cố gắng
hơn. Làm như thế sẽ giúp bé sớm có tính tự lập và không dựa vào cha mẹ.
Luôn bên cạnh trẻ nhưng hạn chế sự trợ giúp
Vì các bé còn nhỏ nên rất cần tình yêu
thương, sự bảo bọc của cha mẹ, do đó dù bạn muốn con tự lập thế nào vẫn
phải để các bé hiểu bố mẹ luôn bên cạnh, che chở, ủng hộ các bé để chúng
cảm thấy yên tâm mà “làm việc” nhé, nếu không dần dần trẻ sẽ nghĩ bố mẹ
không thương yêu, không quan tâm chúng đấy.
Tuy nhiên, bí quyết thành công để dạy trẻ tính tự lập
là bố mẹ cần kiên nhẫn, hạn chế sự trợ giúp đối với trẻ khi không thật
sự cần thiết, đừng vì thấy trẻ làm mọi thứ lộn xộn hơn hay không thể tự
ăn được mà xắn tay vào làm thay cho trẻ là bạn đã thất bại rồi. Tốt nhất
hãy luôn bên cạnh, hướng dẫn, động viên để trẻ có thể ngày càng làm tốt
hơn, hình thành nhiều thói quen tự lâp hơn nhé.
Mỗi đứa trẻ có một tính cách, thiên
hướng khác nhau nên cách dạy dỗ của bố mẹ cũng cần có sự linh động, hợp
lý nhằm mang lại hiệu quả cao. Sẽ có rất nhiều cách thức, phương pháp
khác nhau để dạy trẻ tính tự lập nhưng 5 phương pháp hay giúp bố mẹ dạy trẻ tính tự lập
trên đây là những phương pháp đóng vai trò cơ bản, nền tảng để bạn có
thể vận dụng linh hoạt, phát triển hơn nhằm mang đến kết quả tốt hơn.
Chúc các bạn dạy trẻ tính tự lập thành công và hiệu quả nhé.